ჭიანჭველაჭამიასებრნი

ჭიანჭველაჭამიასებრნი (ლათ. Myrmecophagidae) — ძუძუმწოვრების ოჯახიარასრულკბილიანების რიგისა. გაერთიანებულია 3 გვარის 3 სახეობა: დიდი

იხვნისკარტა

იხვნისკარტა (ლათ. Ornithorhynchus anatinus), ძუძუმწოვარი ცხოველიერთგასავლიანების ქვეკლასისა.

ორანგუტანი

ორანგუტანი (მალაიური orang-utan, სიტყვასიტყვით — ტყის კაცი) (Pongo pygmaeus),ადამიანის მსგავსი მაიმუნი. გავრცელებულია კუნძულ კალიმანტანსა და კუნძულსუმატრაზე. მამლის სხეულის სიგრძე 130-150 სმ, მასა — 100 (იშვიათად 250) კგ აღწევს. დედალი ტანად გაცილებით პატარაა. ხელების შლილი 3 მ-მდეა. აქვს გრძელი და განიერი მტევნები. ცერი რუდიმენტულია, ფეხები — შედარებით მოკლე. კუდი და საჯდომი კორძები არა აქვს. სახე ტიტველია. ცხოვრობს ტყეში. ხიდან მიწაზე იშვიათად ჩამოდის. მაკეობა 275 დღე გრძელდება. შობს ერთ ნაშიერს, რომელსაც ძუძუს აწოვებს 3-4 წლამდე, სქესობრივად მწიფდება 10-12 წლისა. ცოცხლობს 30 წლამდე. ღამის გასათევად ორანგუტანი ხეზე მიწის ზედაპირიდან 10-20 მ სიმაღლეზე იკეთებს ბუდეს. იკვებება მცენარეებით, ფრინველების კვერცხებით. ორანგუტანის დაჭერა აკრძალულია.

წავი

წავი (ლათ. Lutra lutra) — მტაცებელი ძუძუმწოვარი კვერნისებრთა ოჯახისა. მისი სხეულის სიგრძეა 55-95 სმ, მასა 6-10 კგ. ზოგჯერ მათი წონა 17 კგ აღწევს.^[1][2] ზურგის მხარე მუქი მურა აქვს, მუცელი ღია,

ღამურა

ღამურა (ლათ. Vespertilio), ძუძუმწოვარი ცხოველების გვარი ღამურასებრთაოჯახისა, მწერიჭამია ხელფრთიანების ქვე რიგიდან. მათი სხეულის სიგრძე 35-103 მეტრს აღწევს. აქვთ კარგად

კენგურუები

კენგურუები (Macropodinae) — ჩანთოსნების ქვეოჯახი. მათი სხეულის სიგრძე 30-160 სმ აღწევს, კუდისა — 30-110 სმ, მასა — 2-70 კგ. ცნობილია კენგურუების 40-მდე სახეობა. გავრცელებულნი

კოალა

ჩანთოსანი დათვები, კოალა (Phascolarctos cinereus), ძუძუმწოვარი ცხოველიჩანთოსნების რიგისა. გარეგნულად დათვს ჰგავს (აქედანაა მისი სახელიც). მისი სხეული სიგრძე 82 სმ (კუდი არ მოუჩანს), მასა

გვერეცა

გვერეცა (Colobus guereza) — მაიმუნი ანთრისებრთა ოჯახისა. მისი სხეულის სიგრძე 70 სმ აღწევს, კუდისა — 90 სმ. აქვს ლამაზი, შავი, გრძელი, აბრეშუმივით მბზინავი ბალანი; გრძელი თეთრი ფოჩი

შიმპანზე

შიმპანზე (Pan) — ადამიანის მსგავსი მაიმუნების გვარი. მათი სხეულის სიგრძეა 150-165 სმ, მასა 45-80 კგ. წინა კიდურები უკანაზე უფრო გრძელია. შედარებით მოკლე ცერი დანარჩენ თითებს უპირისპირდება.

კაპუცინი

კაპუცინი (ლათ. Cebus), მაიმუნების გვარი კაპუცინისებრთა ოჯახისა. კუდის ბოლო მესამედი

მიმუნი

მაიმუნები (Anthropoidea), ძუძუმწოვრების ქვერიგი პრიმატების რიგისა; აერთიანებს უმაღლესი ძუძუმწოვრების და ადამიანის ოჯახსაც. ბალნიანი საფარველი კარგადაა განვითარებული. სხეულის

გორილა

გორილა (Gorilla gorilla), მაიმუნი პრიმატების რიგისა. მისი სიმაღლე 175 სმ აღწევს, ხელების შლილი 260 სმ, წონა - 135-180 კგ (ტყვეობაში 300 კგ-მდე). დედალი გაცილებით ნაკლები ზომისაა (იწონის 75-100 კგ,

კუები

კუები (Testudines) — ქვეწარმავალთა რიგი. სხეული მოქცეული აქვთ ძვლოვანი ჯავშანში, რომელიც შედგება ამობურცული ზურგის ბაკანისა ანუ კარაპაქსისაგან და უფრო ბრტყელი მუცლის ფარის ანუ

სელაპი

სელაპი — ფარფლფეხიანების რიგის ძუძუმწოვრების ორი ოჯახის — ნამდვილი სელაპების და ყურებიანი სელაპების საერთო სახელწოდება.

ვეშაპისნაირნი

ვეშაპისნაირნი (Cetacea) — წყლის ძუძუმწოვრების რიგი. აქვთ 1-2 მ-იდან — 33 მ-მდე სიგრძის თითისტარისებრი სხეული, რომელიც ჰორიზონტალური ორპალოტიანი კუდით ბოლოვდება. ბალნიანი

დელფინი

დელფინები (Delphininae) — ძუძუმწოვრების ქვეოჯახი ვეშაპისნაირთარიგისა. სხეულის სიგრძე 1,2-3 მ, ზოგი სახეობისა - 10 -მდე. წაგრძელებული დინგი ქმნის ე. წ. „ნისკარტს“, კბილების რაოდენობა 70-ს

კაშალოტი

კაშალოტი (Physeter catodon) — ძუძუმწოვარი ცხოველი კბილიანი ვეშაპებისქვერიგისა. მამლის სხეულის სიგრძე 20 მ აღწევს. მასა — 70 ტ; დედლისა, შესაბამისად, 15 მ, 30 ტ. კაშალოტის თავი

წითელი წიგნი

წითელი წიგნი — იშვიათ და გადაშენების პირას მისულ მცენარეთა და ცხოველთა სახეობების სია, მათი თანამედროვე მდგომაორების მოკლე დახასიათებით. არსებობს წითელი წიგნის საერთაშორისო, ნაციონალური და ადგილობრივი ვარიანტი.

ზღარბისებრნი

ზღარბისებრნი (ლათ. Erinaceidae), ძუძუმწოვრების ოჯახი მწერიჭამიებისრიგისა. ოჯახში 8 გვარის 20 სახეობაა, რომლებიც გაერთიანებულია 2 ქვეოჯახში: ვირთაგვასებრი ზღარბები (Echinosoricinae)

ლოსი

ლოსი, ცხენირემი (Alces alces) — წყვილჩლიქოსანი ცხოველი ირმისებრთაოჯახისა. მამალი ლოსის სხეულის სიგრძე 3 მ, მასა 570 კგ აღწევს. დედალი უფრო პატარაა. ლოსს აქვს გრძელი ფეხები, ვიწრო,

სპილოსებრნი

სპილოსებრნი (Elephantidae) — ძუძუმწოვრების ოჯახი ხორთუმიანებისრიგისა. ტანად დიდი ცხოველები. მათი სიმაღლე 3,5 მ, ხოლო მასა — 4-5 ტაღწევს. აქვთ მასიური სხეული, დიდი თავი,

მელა

მელა (Vulpes) — მტაცებელი ძუძუმწოვრების გვარი ძაღლისებრთა ოჯახისა. გავრცელებული არიან ყველგან ანტარქტიდის გარდა. ავსტრალიაში შეყვანილია. გვარში 6 სახეობაა. ჩვეულებრივი

ტურა

ტურა (Canis aureus) — მტაცებელი ძუძუმწოვარი ცხოველი ძაღლისებრთაოჯახისა. მისი სხეულის სიგრძეა 71-82 სმ, მასა — 7-13 კგ. ზამთრობითჩალისფრადაა შეფერილი, ზაფხულში ჭუჭყისფერ-

ავაზა

ავაზა, გეპარდი (Acinonyx jubatus) — ძუძუმწოვარი კატისებრთა ოჯახისმტაცებელი. ხმელეთის ყველაზე სწრაფი ცხოველი; გავრცელებულია აფრიკის,ინდოეთის, წინა და შუა აზიის ტრამალებსა

ზებრა

ზებრები, ცხენის გვარის (Equus) ძუძუმწოვართა ჯგუფი. ზებრების სხეულის სიგრძეა 2-2,4 მ, კუდისა 47-57 სმ, სიმაღლე მინდაოში — 1,2-1,4 მ, წონა 350 კგ-მდე. სხეული შეფერილი აქვთ მუქი და ღია ფერის

მგელი

მგელი (Canis lupus, ასევე რუხი მგელი) — ჭკვიანი, საზრიანი და ადვილად შემგუებელი ცხოველი; მტაცებელთა რიგის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებულიძუძუმწოვარი, ძაღლისებრთა ოჯახისა.

თეთრი დათვი

თეთრი დათვი (ლათ. Ursus maritimus — ზღვის დათვი) — მტაცებელიძუძუმწოვარი ცხოველი დათვისებრთა ოჯახისა. არქტიკული ფაუნის ტიპობრივი

მურა დათვი

მურა დათვი (ლათ. Ursus arctos) — მტაცებელი, ძუძუმწოვარი, დათვისებრთაოჯახისა. მისი სხეულის სიგრძე 2,5 მ-მდე, მასა 480 კგ-მდე აღწევს. გავრცელებულია ევროპაში, აზიაში, ჩრდილოეთ ამერიკაში,

ვეფხვი

ვეფხვი (ლათ. Panthera tigris) — მტაცებელი ძუძუმწოვარი კატისებრთაოჯახის, პანტერათა გვარის წარმომადგენელი.

ჯიხვი

ჯიხვი — დიდი ზომის თხა. მიეკუთვნება წვრილჩლიქოსნების რიგს. ცნობილია ორი სახეობა: დასავლეთკავკასიური და აღმოსავლეთკავკასიური. ცხოვრობს კავკასიონის მთავარი ქედის აღმოსავლეთ

ლომი

ლომი (Panthera leo) — მტაცებელი ძუძუმწოვარი კატისებრთა ოჯახის,პანტერათა გვარის წარმომადგენელი . მისი სხეულის

ირემი

ირემი (ლათ. Cervus) — წყვილჩლიქოსან ცხოველთა გვარი ირმისებრთაოჯახისა. თითო რქაზე შეიძლება 10-ზე მეტი ტოტიც ჰქონდეს. კისერზე მოკლე ფაფარი აქვს. ნუკრი ხალებიანია, მოზრდილი — ერთფერი.

არწივი

არწივი (ლათ. Aquila) — ფრინველების გვარი შავარდნისნაირთა რიგისა.. სხეულის წონა 6 კგ-მდეა (მთის არწივი), ფრთების შლილი 2 - 2,5 მ-მდე. თითები ბუმბულით შემოსილია გალომდე. გარეთა და შუა

მტრედი

მტრედი შინაური, ფრინველი მტრედისებრთა ოჯახისა. ცნობილია მტრედის დაახლოებით 150 ჯიში, რომლებიც 3 ჯგუფად იყოფა: საფოსტო, დეკორატიული და მეხორცული.

თევზი

თევზები — წყლის ხერხემლიანი ცხოველები, რომლებსაც არა აქვთ სხეულის მუდმივი ტემპერატურა. თევზების ზომა-წონა განსხვავებულია: პანდაკის სიგრძე 7,5 მმ-ს აღწევს, ხოლო ვეშაპისებრი

კატა

კატა (Felis) — მტაცებელი ძუძუმწოვრების გვარი კატისებრთა ოჯახისა. ტანად პატარა (ტყის, ველის კატა) ან საშუალო და მოზრდილი (ფოცხვერი, პუმა) ცხოველებია. აქვთ ვერტიკალური გუგა, ჩამალული

ცხენი

ცხენი (Equus caballus ან Equus ferus caballus) — ოთხფეხა ჩლიქოსანი ძუძუმწოვარი ცხოველი. ცხენები დიდი ხნის განმავლობაში ეკონომიკურად ყველაზე მნიშვნელოვანი მოშინაურებული ცხოველები იყვნენ და განსაკუთრებულ როლს ასრულებდნენ ადამიანთა და ტვირთის ტრანსპორტირებაში ათასობით წლის

მწყერი

მწყერი, ჩვეულებრივი მწყერი (Coturnix coturnix), ფრინველი ქათმისნაირთა რიგისა. მისი სხეულის სიგრძე 16-20 სმ, მასა 80-145 გრამს აღწევს. აქვს მურა, მუქი და ღია ფერის ლაქებიანი ზურგი.

ციცარი

ციცარი შინაური (Numididae), ფრინველთა ოჯახი ქათმისნაირთა რიგისა. შინაური ციცარი წარმოშობილია ჩვეულებრივი ციცრისგან (Numida meleagris), რომელიც დასავლეთ აფრიკაში ბინადრობს.